Restauratie
Restauratie is het geheel van handelingen aan een beschadigd kunstwerk met het doel deze terug te brengen in een zo origineel mogelijke staat. Deze staat wordt door de restaurator vooraf duidelijk gedefinieerd. Enkele voorbeelden van restauratie zijn het toevoegen en aanvullen van verdwenen delen, het zoveel mogelijk herstellen van deformaties en het ongedaan maken van verouderde, verkeerde en soms storende restauraties. Door de restauratie wordt de waarde weer hersteld. Het gerestaureerde werk kan weer worden uitgeleend, verkocht of geëxposeerd.
Conservering
Vanaf het moment dat een schilderij gemaakt is begint het te veranderen door onder meer natuurlijke veroudering, licht, warmte, vocht, ongelukjes, de “goede” zorgen van de eigenaar en helaas zijn ook ondeskundige restauraties nog vaak oorzaak van schade.
Een schilderij bestaat uit natuurlijke materialen welke op warmte en vocht reageren door zich samen te trekken of op te zwellen. Jammer genoeg reageren de verschillende materialen in een schilderij niet allen op dezelfde wijze. Hierdoor ontstaan dan spanningen welke zorgen voor bijvoorbeeld barstvorming, slaphangen, plooivorming in doek en bij panelen zelfs scheuren.
Dit alles is reden ook aandacht aan conservering te besteden. Onder conservering wordt het geheel van maatregelen en handelingen verstaan die ervoor zorgen dat de toestand van een kunstwerk stabiel blijft en het verval wordt tegengehouden of vertraagd. Dit kan bestaan uit passieve conservering zoals het verbeteren van het klimaat, de presentatie of de opslag van het werk. Wanneer het object al in verval is geraakt is actieve conservering een optie. Er wordt dan bijvoorbeeld vuil verwijderd, constructies worden verstevigd of losse delen vastgezet. Het verval van het voorwerp wordt waar mogelijk ongedaan gemaakt of gestabiliseerd zodat het voor de toekomst weer is beschermd. Daarbij wordt geprobeerd zoveel mogelijk origineel materiaal en historische sporen van de vervaardiging te behouden.
Reversibiliteit
Hoewel het denken over restauratie van kunstwerken steeds in beweging is, is men het in ieder geval eens over het belang van reversibiliteit (omkeerbaarheid). Restauraties moeten indien mogelijk zodanig worden uitgevoerd dat ze in de toekomst zonder schade aan het kunstwerk kunnen worden gewijzigd naar eventuele nieuwe inzichten. Alle gebruikte materialen zullen dan ook zoveel mogelijk zodanig gekozen worden dat een restauratie als het ware weer ongedaan gemaakt kan worden.
Wetenschap
Restauratie van kunstvoorwerpen is een vak met toenemende wetenschappelijke basis. Er wordt veel onderzoek gedaan naar oorzaken van verval en er worden nieuwe technieken en materialen ontwikkeld om dit verval te vertragen. Het is daarom belangrijk de ontwikkelingen in het vakgebied goed bij te houden – waar nodig kan er gelukkig een beroep worden gedaan op ons netwerk van uiteenlopende experts.
